استفاده از
شیر گاز حساس به زلزله و
قطع جریان گاز در زمان وقوع زلزله از نشتی گاز جلوگیری می کند و مانع از آتش سوزی، انفجار یا خفگی بر اثر استنشاق گاز شد. این شیرها در زمان لرزش های مخرب حاصل از زلزله به صورت کاملا خودکار جریان شبکه گاز را قطع کی کند زیرا ریست شدن(فعال شدن) مجدد اجازه عبور گاز را نمی دهد.
مبحث هفدهم مقررات ملی ساختمان، نصب این تجهیزات را برای ساختمان های “خاص” الزامی می داند. ساختمان خاص ساختمانی است که از نظر شرایط ساختاری و بهره برداری دارای اهمیت مضاعف و حیاطی می باشد. مانند بیمارستان ها، مراکز اتشنشانی، مراکز و تاسیسات آبرسانی، برق و گاز رسانی. موزه ها، انبار های سوخت و تاسیسات صنعتی حساس و با اهمیت و… . شرح کامل انواع این نوع ساختمان در مبحث ۱۷ ارایه شده است.
شرح کامل ساختمان های عمومی در مبحث ۱۷
شماره نامه ها ی الزام نصب تجهیزات ایمنی و گازرسانی از جمله
فیوز گازی و شیر حساس به زلزله و تعمیم آن به ساختمان های عمومی به شرح زیر می باشند:
نامه شماره ( ۹۶/۲۲۰۰/۲۰۷۵۷/ص _ مورخه ۱۳۹۷/۵/۱۷ ) اداره کل راه و شهرسازی و نامه شماره ( ۴۰۳۷/ش م _ مورخه ۱۳۹۱/۸/۲ ) شورای مرکزی نظام مهندسی .
گر چه بعضی از ناظران گاز معتقد هستند که فقط ساختمان های خاص نیاز به
نصب شیر حساس به زلزله دارند. مبحث ۱۷ مقررات ملی ساختمان به آنها اشاره کرده است. باید به این نکته توجه کرد که دستورالعمل و نامه هایی که از مراجعه ذی صلاح صادر می شوند به مثابه قانون هستند. بحث
نصب شیر قطع کن حساس به زلزله در ویرایش جدید مبحث ۱۷ مقررات ملی ساختمان به صورت گسترده تر الزام آور و لازم الاجرا شده است. آخر اینکه به کار بردن تجهیزات ایمنی که می تواند جان مردم را نجات دهد قابل اغماض نیست.
گواهی نامه های مورد تایید شیر حساس به زلزله
طبق مبحث ۱۷ مقررات ملی ساختمان بند ۱۷-۳-۴-۳
شیر قطع کن گاز حساس به زلزله می بایست داری استاندارد ملی یا استانداردهای معتبر بین المللی باشند. شرکت ملى گاز ایران، ستاد بحران کشور و شرکت گاز تهران بزرگ
نصب شیر حساس به زلزله ، را جهت ارتقاء ضریب ایمنى مشترکین گاز توصیه نموده اند.
شیر حساس به زلزله چیست؟
آیا خانه شما در صورت وقوع زلزله بزرگ محافظت می شود؟ هر ساختمانی که به گاز متصل است باید دارای شیر حساس به زلزله باشد. یعنی هر فردی باید بداند شیر حساس به زلزله چگونه کار می کند. در اینجا چیزی است که باید بدانید، از جمله اینکه چگونه خانه خود را به روز کنید و اگر زلزله خط گاز شما را خراب کرد، آماده باشید.
شیرهای حساس به زلزله شیرهای تخصصی هستند که به کنتور گاز ساختمان شما متصل می شوند. در مواقع اضطراری، این شیرها به طور خودکار بسته می شوند و جریان گاز به خط شما را قطع می کنند. دو نوع متداول دریچه های حساس به زلزله وجود دارد:
- شیر قطع کننده گاز طبیعی لرزه ای: این سنسورها زمانی فعال می شوند که زلزله ای با بزرگی 5.1 یا بالاتر را تشخیص دهند .
- شیر جریان اضافی: این شیرها زمانی فعال می شوند که نشت گاز یا افزایش فشار را در جایی از خط گاز شما احساس کنند.
سنسورهای زلزله چگونه کار می کنند؟
نصب این شیرها به طرز شگفت آوری ساده است! این شیر روی کنتور گاز شما نصب می شود، جایی که کنتور به لوله های گاز خانه شما متصل می شود. دو نوع شیر قطع کننده گاز که در اینجا توضیح داده شده است برای واکنش به چیزهای مختلف طراحی شده اند.
شیر قطع کن حساس به لرزش
یک شیر قطع کننده گاز لرزه ای به لرزش واکنش نشان می دهد. یک توپ فلزی در داخل لوله گاز شما درست بالای خط اصلی نصب شده است که گاز از آن برای ورود به خانه شما استفاده می کند. هنگامی که لوله شروع به ارتعاش در بزرگی 5.1 یا بیشتر می کند، آن توپ فلزی از حلقه تعلیق جدا شده و خط گاز را مسدود می کند. انسداد توپ فلزی مانع از حرکت گاز بیشتر در خط و داخل خانه شما می شود.
شیر قطع جریان اضافی
نسبت به شیر قطع کننده گاز لرزه ای، شیر معمولی تری است. تفاوت مشخص این است که شیر قطع جریان اضافی برای بررسی نشتی یا فشار بالا در خط گاز شما طراحی شده است، نه فعالیت لرزه ای. این شیر شامل سنسور حجم اضافه هست. این سنسور در مکانیزم داخلی خود شیر قرار گرفته است. این شیر زمان عبور جریان اضافی حجم گاز عمل می کند. زیرا از افزایش فشار بیشتر یا خروج بیشتر گاز از طریق نشت جلوگیری می کند.
کدام سوپاپ بهتر عمل می کند؟
این دو شیر مکانیزم جداگانه ای دارند و هر کدام باید جداگانه نصب شوند. هر دو مزایا و معایب متمایز دارند:
شیر لرزه ای در جلوگیری از خروج گاز از طریق نشت های ناشی از زلزله بسیار خوب است ولی نمی تواند چگونگی ایجاد این نشت ها را تشخیص دهد.
شیر سرریز یا فیوز گاز به ضربه واکنش نشان نمی دهد، اما در پاسخ به مشکلات بزرگ بهترین است. ممکن است عبور جریان اضافی گاز باعث نشت گاز شود بنابراین نصب فیوز گاز هم ضروری است. می توانید هر یک از شیرها را به تنهایی در خط لوله کشی گاز طبیعی نصب کرد، اما برای امنیت بیشتر، نصب هر دو را توصیه می کنیم.
چرا شیرهای حساس به زلزله مهم هستند؟
زلزله های شدید می توانند فوراً لوله های گاز را پاره کنند و منجر به نشت گاز بسیار خطرناک شوند. نشت گاز به ویژه در داخل سازه ها خطرناک است، جایی که گاز می تواند به دام افتاده و تجمع یابد. گاز به دام افتاده بسیار قابل اشتعال و سمی است. زلزله علاوه بر ایجاد نشت گاز، اغلب موقعیت هایی را ایجاد می کند که گاز به راحتی مشتعل می شود. اگر زلزله باعث آتش سوزی شود و آن آتش با گاز داخل خانه شما تماس پیدا کند، می تواند باعث انفجار شود.
دریچه ها و سنسورهای زلزله از خانه شما در برابر نشت گاز و آتش سوزی ناشی از زلزله محافظت می کنند. وقتی که زلزله ای در نزدیکی شما رخ می دهد یاد امنیت خط لوله گاز نیستید زیرا استرس اجاره این کار را نمی دهد. سوپاپ اطمینان به شما آرامش می دهد تا بدون حواس پرتی، روی رفاه خانواده خود تمرکز کنید. هنگام وقوع زمین لرزه، پس از بررسی مجدد شیر را تنظیم کنید تا مطمئن شوید خطوط گاز آسیبی ندیده اند.
آموزش نصب شیرهای اطفای زلزله
نصب شیرهای حساس به زلزله در لوله کشی گاز موجود شما ساده و آسان است. ابتدا گاز خانه را به طور موقت قطع می کنید. این امر ضروری است زیرا لوله های گاز برای نصب شیر باز می شوند. در مرحله بعد، لوله های تغذیه خانه شما از کنتور گاز جدا می شود. بسته به نحوه عملکرد سیستم شما، بخش هایی از لوله ممکن است چرخانده یا برداشته شوند. این باعث می شود که دستگاه شیر حساس به زلزله بین لوله های تغذیه و کنتور شما قرار گیرد.
پس از فاصله، شیر مستقیماً به پایین جعبه لوازم شما متصل می شود. خود محفظه سوپاپ یا مانند یک جعبه کوچک است یا مانند یک سیلندر. معمولاً رنگ متفاوتی دارد تا تشخیص آن از بقیه لوله آسانتر باشد. در نهایت شیر را به لوله های خانه وصل می کنند. هنگامی که شیر کاملاً وصل شد، آن را آزمایش می کنند تا مطمئن شوند که کار می کند. آنها همچنین نحوه تنظیم مجدد آن را به شما نشان می دهند.
شیر قطع کننده گاز حساس به زلزله برای قطع خودکار جریان گاز در هنگام وقوع زلزله طراحی شده است!
زمانی که زلزله رخ می دهد و میزان لرزش زمین به حد هشدار می رسد. شیر قطع کن گاز حساس به زلزله تحت تاثیر لرزش زمین قرار می گیرد و به طور خودکار جریان گاز ورودی را قطع می کند و از وقوع حوادث فجیع تری جلوگیری می کند. مانند انفجار لوله های گاز از نشت گاز بعد از زلزله جلوگیری می کند. شیر حساس به زلزله پس از قطع شدن گاز قادر به وصل مجدد جریان گاز به صورت خودکار نیست. پس از رفع خطر، شیر قطع کن گاز باید به صورت دستی توسط کارشناسان مجاز تنظیم شود تا جریان گاز عبور کند.
این شیر به گونه ای طراحی و تولید شده است که تمامی قطعات آن از دوام و استحکام کافی برخوردار هست.در برابر عوامل محیطی مانند نور خورشید، رطوبت، یخ زدگی و تغییرات دمایی که ممکن است در حین استفاده رخ دهد، مقاومت دارد. شیر قطع کن حساس به زلزله یکی از تجهیزات مهمی است که باید در تمامی مراکز مورد استفاده قرار گیرد زیرا ممکن است انفجار گاز ناشی از زلزله خسارت بار شود.
کاربرد شیر حساس به زلزله
شیر قطع کننده گاز حساس به زلزله برای قطع خودکار جریان گاز در هنگام وقوع زلزله طراحی شده است. شیر قطع کن گاز حساس به زلزله، زمانی که زلزله رخ می دهد تحت تاثیر لرزش زمین قرار می گیرد و به طور خودکار جریان گاز در خط لوله را قطع می کند.
این شیر پس از قطع شدن گاز قادر به وصل مجدد جریان گاز به صورت خودکار نیست. شیر قطع کننده گاز حساس به زلزله به گونه ای طراحی و تولید شده است که تمامی قطعات آن از دوام و استحکام کافی برخوردار باشد.
در ویدئوی زیر مکانیزم عملکرد یک نمونه از شیرهای قطع کن حساس به زلزله برند eska را مشاهده می کنید: